Maart is de maand van de permacultuur, althans, voor Intertembo. In de zoektocht wat we van de natuur kunnen leren voor maatschappelijke en economische ontwikkelingen kijken we dus deze maand naar een manier van voedselproductie, die gebruik maakt van een heel fundamenteel principe: overvloed! Dat is precies hoe het in de natuur werkt. Altijd met overvloed. Schaarste is een ‘uitvinding’, een interpretatie van de mens. Daarmee hebben we al één belangrijk punt te pakken. Waarom werken we in het door ons gecreëerde habitat met principes van schaarste? Wie heeft er baat bij? Wat winnen we met z’n allen ermee? Weinig, toch? Dus? Waarom doen we dat dan wél?
Het principe van overvloed zegt niet dat er altijd alles in overvloed aanwezig is. Ook daarin maakt de natuur keuzes. Wat, wanneer, waar. Dat is stof voor verdieping; niet voor nu.

Anyway, voor onze zoektocht kwam ik in gesprek met Thea van Hoof van Betula Kruiden en haar partner Laurens Mateman (hoop dat ik de naam goed spel). Zo als gewoonlijk begon ik met de ambitie om er een gestructureerd gesprek van de maken. Zo als altijd werd het stukken interessanter door dit los te laten. Het anders doen (anders planten verbouwen), anders handelen begint immers met anders denken, nadenken.

Natuur is niet maakbaar in die zin; de mens als onderdeel van de natuur wordt geconfronteerd met de effecten van veranderingen in de leefomgeving. Ik moest weer eens denken aan de uitleg, die ik in Peru een kreeg over Patchamama, moeder aarde: de mens is een stofkorreltje op de schouder van Patchamama; wanneer we ons niet gedragen, zal ze ons van haar schouder blazen.

De kruidentuin van Thea is niet extreem groot; en toch werkt zij met verschillende klimaatzones; om planten zo goed mogelijk te geven wat zij nodig hebben (ze geeft zelf ook wel beperkingen daarin aan). Wat hebben we in onze maatschappij? We beginnen met een gestandaardiseerd schoolsysteem, we hebben een gestandaardiseerd zorgsysteem, we hebben starre ‘sociale’ vangnetten. Waar mag het punt hebben gelegen, dat gelijkheid voor iedereen werd vertaald naar uniformiteit en standaardisatie? In plaats van naar kijken naar behoefte gelijkwaardigheid?

Uitgeputte bodem kan geen voedingsstoffen meegeven aan geteelde planten. Die logica is zo simpel, makkelijker dan 1+1. En toch houden we aan systemen vast waarvan we weten dat zij niet kunnen werken. Ondanks dat er betere modellen zijn. Wat maakt de mensheid zo hardleers? Evolutie zoekt wel vaker de grenzen op van wat kan. Is dat ons pad? Kan dat niet slimmer?

Rond invasieve exoten kwamen we op andere overwegingen terecht. Wat bepaalt, dat we vinden dat iets mag of niet mag? Waar we op ‘correctie’ insteken, of gewoon accepteren, dat er een nieuwe balans aan het ontwikkelen is.

Zó leerzaam, om een gesprek aan te gaan vanuit biodiversiteit, permacultuur, natuurlijk leven. Met in het achterhoofd  de vraag, wat we daarvan kunnen leren voor maatschappelijke en economische ontwikkelingen.

Luister zelf! Wat haal jij eruit?