Een kleine reflectie.

Ken je dat? Je bent onderweg, een behoorlijk lange reis, en je luistert onderweg naar een boek, een verhaal. Om wat indrukken toe te voegen aan wat anders redelijk saai kan zijn.
Zo had ik onlangs een samenvatting van de geschiedenis van de mens gekocht, in 4 CD’s. Dat had al voordat ik luisterde 2 voordelen: het is te overzien en (beter) te onthouden én het paste precies in mijn reisschema.
Al van de inleiding – een waarschuwing vooraf – werd ik blij! Geen data, geen namen [altijd!! drama bij mij], maar rode draden en samenhang. Daar kan ik wat mee! En ik luisterde met groeiende verbazing.

Wat sloten de verhalen toch goed aan bij Doughnut Economics van Kate Raworth, het forum er omheen etc. Hoe bizar, om in deze geschiedenislessen allerlei facetten terug te horen, die ook in de context van de economie werden genoemd. Niet zozeer, dat dat zo was, maar hoe sterk de  lijn is, die beiden met elkaar delen en – toeval of niet – dat beiden samen mijn pad kruiden.
Dan werkt het net wat anders vertellen van historie op eens heel verhelderend. Sommige facetten had ik reeds iets meer op het netvlies dan anderen, ik was (gelukkig) niet helemaal blanco!

Top10

Hier even – helemaal in lijn met het luisterboek – een Top10 van de bijzonderheden, die me op een aparte manier raakten (en waarom):

1. De vrouw als drijvende kracht achter de cognitieve ontwikkeling, wel met een heel bijzondere twist!
2. Verdrijving uit het paradijs of anders: de landbouwrevolutie. De overstap van het nomaden- naar het gezeteld bestaan. Religie, fictie en wetenschap in 1 lijn.
3. Voorraad en bevolkingsgroei. De eerste energietransitie: opslaan van oogsten.
4. Globalisering: sinds 3000 jaar niet meer weg te denken uit ons bestaan. Dus: waarom hebben we het er nog over?
   Heel simpel. Omdat etnische/regionale identiteit in die context steeds belangrijker wordt. Je wortels, je geworteldheid, je cultuur zijn het fundament voor je … zijn.
5. Geloof, wetenschap en oorlog: vreemd genoeg blijkt vooral de interactie en samenhang tussen die drie in de middeleeuwen de vooruitgang te hebben gebracht – een Europese uitvinding. Om trots op te zijn?
   En: als de volgende ontwikkelstap altijd afhing van 1 (nomaden)volk, dat weer een hoog-cultuur afloste. Wie lost dan een globaal opererende wereldbevolking af? AI? (Artificial Intelligence)?
6. Technische revolutie en de sociale disrupties, die ze bracht. Brengt. Toen en nog steeds fout begrepen. Toen (en nog steeds) te laat gereageerd, veranderingen niet op basis van slimme keuzes proactief ingeleid.
7. Digitale revolutie: begrip en beheersing vereisen systeemdenken. Daar zijn velen van ons niet mee opgevoed en kunnen maar lastig de overstap maken. Kansen worden miskend, bedreigingen onderschat. Overgeleverd aan (nieuwe) goden.
8. De psychologische uitdaging van de klimaatdiscussie – ons systeem reageert vooral op acutebedreigingen, niet slopende. Net als de kikker in het langzaam opwarmende water, die er niet uitspringt voor het kookt, zo als het verhaal vertelt. En tegelijkertijd ons affectie voor hypes, het ophijsen ervan en het snelle desinteresse, wat volgt. Kunnen we écht niet beter?
9. De grote ‘schurken’ in de geschiedenis kennen een aantal vergelijkbare karaktertrekken. En toch komt een oordeel iedere keer weer pas nadat al de ellende reeds is geschied. En als je nu om je heen kijkt – hoeveel van de typetjes kan deze aardkloot verdragen?
10. Tot nu wist de mensheid bij iedere grote, échte bedreiging door vindingrijkheid de nek nog net weer uit de strop te halen. Hoe creatief moeten we deze keer zijn?

Dromen

Als deze lijnen zo strak door de gehele geschiedenis heen zitten, wat zijn de implicaties voor de volgende disruptie? We

• Weten van het dreigement;
• Weten van de oorzaken;
• Weten welke oplossingen er mogelijk zijn;
• Weten van de historische en culturele verschillen en wat dat voor de interactie betekent.

Dit zijn allemaal rationele implicaties.

En we missen intussen heel wat connecties.

• Het kappen van onze verbinding met de natuur.
• Het bedwingen van ruimtelijke grenzen (meren, kosmos, data)
• Het kappen van onze emotionele verbindingen.
• Het negeren van onze innerlijke behoeftes (nee, deze keer gaat het niet om sex).

De roep van ‘terug naar’…
…wat? Volledig zijn? Volkomenheid?
…hoe?

Wat is de droom van de moderne mens, als deel van de natuur?

• Persoonlijk? Daar kijken we al weer eens naar, maar samen durven we nog niet zo veel te dromen. Waarom niet? Verkeerde schaamte? Niet brutaal genoeg? Terwijl juist dromen ontzettend groot kunnen zijn!
• In organisatieverband? Wanneer durven we weer te laten zien, wat ons in het binnenste beweegt? Wat is daarvoor nodig?
• En maatschappelijk? Daar zijn we nog helemaal in de ontkenning. Of toch niet? Er ontstaan al allerlei bewegingen, vaker vanuit ‘dat niet’ dan vanuit ‘dit wél’. Ook hier weer het onuitgesprokene. Zijn we beter zonder woorden?

Hoe ziet ons bestaan eruit, in 50 of 100jaar?

Zullen we samen een gok wagen, om daar een beeld van te schetsen?

Immers, dat kan richting geven aan de nieuw te ontwikkelen economie. Of beter: maatschappij, waarvan 1 van de facetten economie is. Niet iets aparts verhevens, wat richting geeft, maar een onderdeel dat richting krijgt door de samenleving, door feitelijke (natuurlijke) behoefte en wat daarvoor nodig is.

Doe je mee?